Manijaci su jučer obilježili godinu dana od smrti Elvira Šačića Crnog, jedne od najvećih ličnosti koje je južna tribina Grbavice ikada imala. Posjetili su njegov mezar, proučili fatihu i položili cvijeće, skromno, dostojanstveno, onako kako bi i on želio. Crni je bio više od navijača. Bio je simbol jedne generacije, sinonim za hrabrost, odanost i karakter. Njegov životni put gotovo je identičan historiji Želje i Manijaka posljednjih 30 godina.
Crni je rođen u Sarajevu 1979. godine. Nije morao živjeti odmah pored stadiona da bi bio “dijete Grbavice”. Njegova adresa nije bila bitna, bitno je bilo srce, a ono je od prvog dana pripadalo Željezničaru. Još kao klinac prije rata počeo je dolaziti na utakmice, upoznavajući duh tribine koji će ga obilježiti za cijeli život.
Rat – Geleri, rane i povratak na jug
Tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu Crni je kao tinejdžer preživio više ranjavanja od granata i gelera ispaljenih sa agresorskih položaja. Njegove rane bile su ožiljci grada, ali i ožiljci navijačke duše koja se nikada nije predala. Nakon rata povratak. Nema pauze, nema zadrške. Tribina ga je zvala, a on se vratio na nju kao da nikada nije otišao.
Na taj jug, među ruševine, prašinu i mine, vraća se među prvima.
To je za njega bio dom. Početak obnove tribine bio je početak povratka njegove duše.
Poslijeratne godine – titule, tuge i početak jedne ere
Željo tada prolazi kroz nove faze, mijenjaju se uprave, treneri, igrači… ali Crni ostaje. Proslavlja titule, pamti Zubandan, ali i velike tuge kao “zarovi se”, i teško propuštene šanse kasnih devedesetih. Kroz sve to, njegova raja na jugu zna, Crni nije samo navijač. On je lice jednog vremena.
Zenica — prvo organizovano gostovanje poslije rata
Mostovi srušeni, Bosna još uvijek ranjena, ali Manijaci odlučuju, ide se u Zenicu. Interesantno tada su najvatreniji navijači Želje bili smješteni na tribinu na kojoj danas stoje Robijaši, dok su Robijaši bili na zapadu. Crni je već tada bio dio udarne ekipe koja nije gledala na prepreke da bi bodrila svoj Željezničar.
2002. godina – Lillestrøm, Newcastle i legendarna rečenica: “More može čekati”
Ljeto 2002. donosi jednu od najljepših priča koje se prepričavaju i danas.
Sve je bilo dogovoreno, odmor, more, raja. A onda Željo izbaci Lillestrøm.
Crni sjeda, gleda raju i kaže:
“More može čekati. Željo ne može.”
Otkazuju ljetovanje i ostaju u Sarajevu da dočekaju Newcastle.
To je bila generacija koja nije navijala iz komfora, nego iz ljubavi.
A Crni je bio jedan od tih koji ih je vodio.
2004. — Početak ultra pokreta, rađa se ACAB
Dolazi nova era. Ultra stil ulazi u Bosnu i Hercegovinu.
Crni, kao pionir pokreta, sa nekolicinom svojih najbližih formira podgrupu ACAB, tada jedno od najpoznatijih imena u državi, pa i šire. All Cops Are Bastards, parola koja je obilježila generacije evropskih tribina, sada postaje dio Željine priče.
Tu su im se pridružili i Ultras Ferroviere (ULFE), grupa čiji je stil i danas dio jug priče. Zajedno su vodili tribinu kroz najburnije godine i učvrstili reputaciju Manijaka kao jedne od najsnažnijih navijačkih skupina u regiji.
Incident s Bad Blue Boysima – Crni kao čovjek koji smiruje haos
Godina je 2005. – prijateljska utakmica Željezničar – Dinamo Zagreb.
Na Grbavicu stižu Bad Blue Boysi, tada vrlo brojni i dobro organizovani. Iako su Manijaci i BBB godinama gajili određeni nivo međusobnog poštovanja i nenapadanja, atmosfera pred utakmicu počinje da vrije.
Na sjeveru se okuplja starija raja i navijača Želje, među njima i legendarni Ante iz Kiseljaka, poznat kao vatreni navijač i Željezničara i splitskog Hajduka. Provokacije prema gostima iz Zagreba vrlo brzo prerastaju u ozbiljniju tenziju, a BBB kreću prema sjeveru.
U tom momentu, prije nego što sve eskalira, Crni dolazi sa juga, staje ispred razjarene grupe gostujućih navijača, razgovorom i autoritetom smiruje situaciju i vraća ih na tribinu.
Umjesto obračuna, prevlada respekt. A Crni još jednom potvrđuje ko je, lider!
Dolazak novih ekipa – nova energija juga
Kako godine idu, na jug dolaze nove ekipe kao AP Gang, Curva Sud, Fedelta Frotta, Stari Grad, Ragazzi del Sud, South Squad i mnogi drugi. Novi stilovi, nova estetika, nova raja.
Ali Crni ostaje stub koji ih povezuje.
Mladi mu vjeruju, stariji ga poštuju.
Tuzla 2008 – upad koji se i danas prepričava
Tuzla tih godina navijački jak grad, Fukare ozbiljna ekipa.
Manijaci dolaze s manjom i mladom, ali odlučnom grupom.
Crni vodi ulazak u grad, rastjeruju domaće pristalice i faktički “zauzimaju” Solni trg.
To je bila poruka vremena, sarajevski Manijaci su stigli.
Viole Maribor i “upad” u Sarajevo 2012. godine
Jedna od najpoznatijih scena dogodila se ispred Katedrale.
Viole Maribor ulaze u grad, brojni, bučni, sigurni u sebe.
Ali nisu računali na Crnog i nekolicinu mlađih Manijaka koji su se tu zatekli, neki novi klinci koji su uz njega stasavali i učili šta znači čuvati svoj grad i klub.
Završilo je tako da ih nekoliko Željovaca zaustavlja i tjera u povlačenje.
Snimak obilazi region i dodatno učvršćuje Crnog kao legendu južne tribine, vođu kojeg su mlađi voljeli, poštovali i slijedili.
Nastavio je pratiti Želju gdje god da igra, kući, vani, gradovi, derbiji, evropska gostovanja… nije bilo tribine koju nije osjetio, niti puta na kojem je poklekao. Od Skoplja do Stockholma, od Balkana do sjevera Evrope, Crni je uvijek bio tamo gdje je Željo bio.
Crni je živio Željezničar do zadnjeg dana i zato se danas njegova priča ne završava, nego se prenosi.
Stockholm 2017 – Firman Boys (AIK) napadaju goste iz Sarajeva
Evropsko gostovanje u Švedskoj, napeta atmosfera.
Navijači AIK-a, uključujući ozloglašene Firman Boys, napadaju Manijake u gradu.
Crni, kao i uvijek, među prvima reaguje.
Učestvuje u odbrani, okuplja raju, drži liniju i rastjeruju jednu od najači Švedski navijački ekipa.
U kratkom, žestokom sukobu, Manijaci na gostujućem terenu odnose pobjedu.
Priča se i danas prepričava po evropskim navijačkim krugovima.
Posljednje gostovanje Crnog sa Željom bilo je u Gabeli, 16.09.2024. samo par mjeseci prije nego će preseliti na ahiret i zauvijek nas napustiti.
Jak vjetar tog dana, ali Željina pobjeda 3:0 nad Goškom bacila je sve drugo u sjenu. Manijaci su tada poslali poruku podrške Ismailu Barlovu, bh. paraolimpijcu koji je tih dana Bosni donio srebrenu medalju sa Paraolimpijskih igara u Parizu.
Crni je i tada bio tu sa momcima od kojih je bio stariji dvadesetak godina, ali uvijek rame uz rame i uvijek nasmijan.
To gostovanje u Gabeli, miris juga, vjetar s mora i pobjeda Želje ostalo je upisano kao njegov posljednji put sa klubom koji je volio više od sebe.
Stotine utakmica i hiljade kilometara
Od Jablanice do Banje Luke, od Zenice do Evrope, Crni je svuda bio tu.
Nema utakmice koju nije osjetio, nema tribine na koju nije stao.
Njegov životni put bio je iscrtan trasom kamiona, autobusa, kombija i vozova koji su vodili za Željom.
“Sahranite me ovdje. Na jugu.” – posljednja želja
Dok je bolest uzimala danak, rekao je nešto što će Manijacima ostati urezano zauvijek:
„Sahranite me ovdje na jugu.“
Čovjek koji je svoj život proveo na toj tribini, poželio je da i poslije smrti ostane njen dio.
I ostao je.
Neki ljudi umru.
Legende žive.
